GOGO walilokaa Nyerere na Samora kwa siku tano mwaka 1968 wakati wa kujadili uhuru wa Msumbiji kivutio adimu

 

NCHI ya Tanzania wakati huo ikiwa chini ya uongozi wa Rais wa Awamu ya

Kwanza Hayati Mwl.Julius Nyerere ilishiriki kikamilifu kwenye harakati za

ukombozi kusini mwa Afrika.

Nchi ya Msumbiji ni miongoni mwa nchi ambazo hazitaisahau Tanzania

ilivyotoa mchango wake hadi kusababisha nchi hiyo kupata uhuru wake

toka kwa wareno mwaka 1975.

Alfonso Kaidavid ni Mhifadhi kwenye makumbusho ya Taifa ya Msumbiji

yaliyopo Matchedje Jimbo la Niassa, anasema serikali ya Msumbiji

imeamua kuanzisha makumbusho katika eneo hilo kutokana na kufanyika

mkutano wa pili mwaka 1968 uliosababisha nchi hiyo kupata uhuru wake.

Anasema mkutano wa kwanza wa harakati za kuikomboa Msumbiji

ulifanyika jijini Dar es salaam nchini Tanzania mwaka 1962 ukiongozwa na

Rais Julius Nyerere wa Tanzania na viongozi waandamizi wa FRELIMO

nchini Msumbiji ambao ni Edwardo Mondlane na Samora Machel.

Mhifadhi Kaidavid anasema Mkutano wa pili ulifanyika kwa siku tano katika

eneo la Matchedje kuanzia Julai 20 hadi 25 mwaka 1968 na kwamba

mkutano huo ulioongozwa viongozi waandamizi wakiwemo Rais Julius

Nyerere wa Tanzania,Edwardo Mondlane na Samora Machel wa Msumbiji.

“Makumbusho haya tumeanzisha ili wanamsumbiji,watanzania na wageni

wengine kutoka nchi mbalimbali waweze kujua ni namna gani nchi ya

Msumbiji ilipambana katika kuikomboa nchi toka kwa wakoloni wareno

ambao walitutawala kwa miaka mingi’’,anasisitiza Kaidavidi.

Anamtaja kiongozi wa FRELIMO hayati Edward Mondlane kwa kushirikiana

na Samora Machel walipata mafunzo mbalimbali nje ya nchi ya Msumbiji

namna ya kumfukuza mkoloni ili kuiacha Msumbiji huru.

Mhifadhi huyo anasema kabla ya kuamua kumwaga damu viongozi hao

walijaribu kuzungumza na wareno ili wakubali kwa hiyari kutoa uhuru wa

Msumbiji,hata hivyo ilishindikana ndipo waliamua kutumia njia ya bunduki.

Historia inaonesha kuwa wareno walifika nchini msumbiji mwaka 1498 na

kwamba safari yao ilikuwa ni kwenda nchini India,hata hivyo waliamua

kubaki Msumbiji,baada ya kubaini nchi hiyo ina utajiri mkubwa wa madini

na meno ya tembo.

Akizungumzia vivutio vya utalii vilivyopo eneo hilo la kihistoria la

Matchedje,Kaidavid anasema kwenye eneo hilo yamebakia masalia ya

vibanda mbalimbali ambavyo viongozi wa kitaifa waliishi kwa siku tano

kufanya mkutano wa pili mwaka 1968 uliozaa uhuru wa Msumbiji.

Moja ya vivutio kwenye eneo hilo ni uwepo wa gogo ambalo mwaka 1968

walikalia Rais Julius Nyerere wa Tanzania,Rais Edward Mondlane wa

Msumbiji na Mkuu wa Majeshi alikuwa Samora Machel ambao walikaa

kwenye gogo hilo kwa siku tano wakijadili namna ya kuikomboa nchi ya

Msumbiji toka kwa wareno.

“Viongozi hao mwaka 1968 walijadili wakiwa wamekaa kwenye gogo hili

ambalo hadi leo bado lipo likiwa vile vile bila kuoza,tumelihifadhi kama

kumbukumbu muhimu kwenye harakati za ukombozi wa nchi ya

Msumbiji’’,anasisitiza Mhifadhi huyo.

Maeneo mengine ambayo ni kivutio kwenye eneo hilo ni uwepo wa kibanda

ambacho alilala kwa siku tano Rais wa Msumbiji Edwardo Mondlane

mwaka 1968,pia kuna kibanda ambacho alilala Mkuu wa Majeshi Samora

Machel kwa siku tano na kibanda ambacho walilala waandishi wa habari

kwa siku tano.

Ukiachia harakati zilizoendelea nchini Msumbiji, eneo la Masonya lililopo

katika Halmashauri ya Wilaya ya Tunduru mkoani Ruvuma nchini Tanzania

lina utajiri wa utalii wa malikale na utambulisho wa Taifa,ingawa bado

halifahamiki na wengi.

Eneo hilo lenye ukubwa wa ekari 100 lina vivutio adimu vya utalii wa

malikale ikiwemo nyumba yenye namba A 10 ambayo walikuwa wanafikia

na kuishi Marais Hayati Julius Nyerere wa Tanzania na Hayati Samaro

Machel wa Msumbiji kuanzia 1966 wakati wa harakati za ukombozi

Kusini mwa Afrika.

Mhifadhi wa Makumbusho ya Taifa ya Majimaji Bartazar Nyamusya

anasema viongozi hao pia wakiwa katika nyumba hiyo,walitumia jengo

dogo maalum lililopo jirani ya nyumba hiyo kama chumba cha

mawasiliano yote na nchi zilizokuwa katika harakati za ukombozi kusini

mwa Afrika.

Kutoka nyumba ya viongozi hao hadi jengo dogo la mawasiliano,lilijengwa

handaki la chini kwa chini ambalo lipo hadi sasa lililokuwa linatumiwa na

viongozi hao wa Tanzania na Msumbiji.

Historia inaonesha kuwa Rais wa sasa wa Msumbiji Pilipe Nyusi amesoma

shule ya msingi FRELIMO iliyokuwepo katika eneo la Masonya ambaye

alifika hapo mwaka 1970 akiwa na umri wa miaka nane.

Hata hivyo serikali hivi sasa inalitumia eneo la malikale la Masonya kwa

shughuli za kielimu ambapo katika eneo hili imejengwa shule ya sekondari

ya wasichana Masonya.

Kabla ya mwaka 1966,eneo la malikale la Masonya lilikuwa ni msitu

ambapo katika mwaka huo ndipo serikali iliwapokea watu kutoka nchini

Msumbiji na kuwakabidhi eneo hilo katika kipindi chote cha kupigania

uhuru nchini Msumbiji.

Nurdin Seleman ni Mwenyekiti wa kijiji cha Masonya anasema kijiji hicho

ilikuwa ni kambi ya wapigania uhuru wa nchi ya Msumbiji na kwamba eneo

hilo lina malikale mbalimbali zilizokuwa zinatumiwa na wananchi wa

Msumbiji.

Anasema eneo hilo linatembelewa mara kwa mara na wananchi wa

Msumbiji akiwemo Balozi wao ambapo serikali ya kijiji hicho inaendelea

kuzitunza malikale hizo ambazo ni muhimu kwa vizazi vya sasa na vijavyo

kwa maendeleo ya nchi zote mbili.

Katika kipindi cha miaka kumi kuanzia 1966,wanawake toka nchini

Msumbiji wamekuwa wanaishi katika eneo la Masonya,Umoja wa

Wanawake wa Msumbiji unaojulikana kwa OMM ulianzia Masonya mwaka

1973.

Mkuu wa Wilaya ya Tunduru Julius Mtatiro anazitaja rasilimali adimu

zilizopo katika eneo la malikale la Masonya kuwa ni majengo 13 ya

FRELIMO na masalia ya kale ya nyumba za viongozi wa kitaifa ambao ni

Hayati Julius Nyerere na Samora Machel.

Hata hivyo anasema mwaka 1975 baada ya nchi ya Msumbiji kupata uhuru

wapigania uhuru hao walirudi nchini kwao na kuanzia mwaka 1990

Halmashauri ya Tunduru iliamua kuanzisha shule ya sekondari ya

wasichana Masonya ambayo hadi kufikia mwaka 2014 inachukua

wanafunzi wa kidato cha kwanza hadi cha sita.